Tandarts Morshedi Global Header

Blog van de tandarts

Van de eerste babytandjes tot een gezond gebit

Al in het begin van de zwangerschap wordt het melkgebit van uw baby gevormd onder het tandvlees. De eerste babytandjes zullen alleen pas maanden na de geboorte doorkomen. Vaak is dit rond de 4 tot 7 maanden. Nog voor het doorbreken kunt u als ouders al een rol spelen in de ontwikkeling van een gezond gebit van uw kind. Wilt u weten hoe u daarvoor kunt zorgen? U leest het in deze blog. 

Tandarts controle Uw eerste bezoek
×
Ga terug naar het overzicht

Zorgen voor een goede mondontwikkeling  

Door het zuigen aan de moederborst ontwikkelt de baby de mond- en lipspieren, een goede tongligging en een juiste sliktechniek. Dit komt doordat borstvoeding meer inspanning nodig heeft dan drinken uit een fles. Bij borstvoeding moet de baby krachtig aanhappen en een ritmische zuigtechniek gebruiken om de melkstroom op gang te brengen.  

Het gebruik van de flessenspeen  

Voor krachtige zuigelingen is een flessenspeen handig waarmee de toevoer van de voeding geregeld kan worden, bijvoorbeeld de 1-2-3 speen. Zorg ervoor dat de speen niet te groot is, dan voorkomt u dat de tong niet goed in de mond ligt en de baby verkeerd gaat slikken. Door een te grote speen gebruikt de baby ook nauwelijks de mond-en lipspieren. U kunt verschillende soorten uitproberen om erachter te komen, welke uw baby het prettigst vindt en accepteert. 

De mondontwikkeling met een fopspeen en duimzuigen 

Uw baby kan na het voeden nog behoefte hebben om te zuigen en daarom zijn duim of vingers in de mond steken. Wanneer u dit constateert is het beter een fopspeen aan te bieden omdat het gebruik ervan minder schadelijk is voor het gebit en de gewoonte is in een later stadium makkelijker af te leren. Een speen kunt u immers wegleggen, een duim niet. Intensief en langdurig zuigen op een fopspeen kan op latere leeftijd dezelfde gevolgen hebben als duimzuigen. Een van de gevolgen kan open-mond gedrag zijn. Hier komen we straks op terug.

Langdurig en intensief speengebruik te voorkomen 

Een fopspeen kan uw baby geruststellen, maar het is belangrijk om deze met mate en op de juiste momenten te gebruiken. Door bewuste keuzes te maken, voorkomt u dat uw kindje onnodig afhankelijk wordt van de speen. Hier een aantal tips: 

1. Gebruik de speen alleen wanneer nodig 

Geef de fopspeen niet direct na het voeden, maar bied deze alleen aan als uw baby moe, verdrietig of onrustig is. Ook wanneer uw kindje de duim of vinger in de mond wil stoppen, kan de fopspeen een goed alternatief zijn. 

2. Vermijd onnodig gebruik van de speen 

Geef de speen niet automatisch als uw baby rustig speelt in de box of nieuwsgierig om zich heen kijkt in de wandelwagen. Laat uw baby deze momenten zelfstandig beleven zonder afhankelijk te worden van de fopspeen. 

3. Beperk het gebruik tijdens het inslapen 

Bied de fopspeen bij het inslapen alleen aan als uw baby er echt behoefte aan heeft, bijvoorbeeld wanneer hij of zij de duim of vinger in de mond stopt. Hiermee voorkomt u overmatig gebruik van de speen. 

4. Haal de speen weg na het inslapen 

Zodra uw baby in slaap is gevallen, haal de speen voorzichtig uit de mond. Sluit daarna zachtjes de lippen van uw baby om de mondspieren te ondersteunen en de afhankelijkheid van de speen te verminderen. 

Aandachtspunten voor fopspeengebruik bij zuigelingen 

Een fopspeen zorgt voor rust, maar het is belangrijk om deze op de juiste manier te gebruiken en goed te onderhouden. Hiermee zorgt u ervoor dat de speen veilig en gezond blijft voor uw baby. Met onderstaande tips weet u precies waar u op moet letten. 

1. De hygiëne van de speen 

Het is belangrijk om de speen van uw baby altijd schoon te houden. Als een speen op de grond valt, mag deze niet direct terug in de mond van uw baby worden geplaatst. Kook de speen eerst uit voordat u deze opnieuw aanbiedt. Dit voorkomt dat bacteriën en vuil in de mond van uw baby terechtkomen. 

2. Vermijd onnodige bacteriën 

Steek een fopspeen nooit in uw eigen mond. Op deze manier kunt u namelijk uw eigen ziektekiemen en bacteriën overdragen aan uw baby. Deze bacteriën kunnen gaatjes veroorzaken in de tanden en kiezen van uw kind. Houd de speen daarom altijd alleen voor uw baby bestemd. 

3. Controleer de spenen regelmatig 

Door langdurig gebruik kan het siliconenmateriaal van een fopspeen zacht worden. Hierdoor kan uw baby stukjes van de speen afbijten. Controleer de speen daarom dagelijks op scheurtjes en gaatjes door er even aan te trekken. Vervang de speen direct bij enige beschadiging. 

4. Reinig de speen grondig 

Om de speen schoon te houden, dompelt u deze dagelijks gedurende 3 minuten in kokend water. Gebruik alleen water om de speen te reinigen; afwasmiddel kan het siliconenmateriaal aantasten. Regelmatig reinigen helpt om de speen hygiënisch en veilig te houden. 

5. Vervang de speen op tijd 

Net als bij een zuigflesspeen, moet een fopspeen regelmatig worden vervangen. Meestal is een speen na 6 tot 8 weken aan vervanging toe. Controleer altijd de gebruiksinstructies van het merk dat u kiest. 

6. Kies een kwalitatieve speen 

Voor de veiligheid en het comfort van uw baby is het verstandig een speen van goede kwaliteit te kiezen. Bekende merken zoals Difrax, Avent, MAM, Nuk en Bibi bieden betrouwbare en veilige opties voor uw baby. 

7. Vermijd zoetigheid op de speen 

Doop de speen nooit in zoetigheid zoals suiker, siroop of honing. Dit kan cariës veroorzaken en maakt het voor uw kind moeilijker om de speen later los te laten. Houd de speen vrij van zoete smaakstoffen om het gebit van uw baby gezond te houden. 

Wat is open-mondgedrag? 

De mond blijft een beetje open en de tong hangt slap tussen de lippen. Meestal gaat de baby dan door de mond ademen. Open–mond gedrag en ademen door de mond kunnen een gewoonte worden die later moeilijk af te leren is. Door open-mondgedrag kan er een smalle bovenkaak ontstaan die te weinig ruimte heeft voor de tanden en kiezen. Bovendien leidt ademen door de mond tot speeksel dat verdampt en daardoor dus een droge mond. Hierdoor verdwijnt de beschermende werking van het speeksel en kunnen er sneller gaatjes ontstaan in het gebit. 

Hoe ontstaat open-mondgedrag? 

Open-mondgedrag kan veroorzaakt worden door verschillende dingen, namelijk: 

  • Chronische verkoudheid (de baby gaat via de mond ademen)
  • Slapen met een fopspeen in de mond  
  • Het in de mond laten hangen van een fopspeen of de duim/vinger 

Wat kunt u ertegen doen? 

U kunt open-mondgedrag voorkomen door na het inslapen van uw baby de speen, duim of vinger voorzichtig uit de mond te halen. Sluit daarna zachtjes de lippen van uw baby door lichte druk uit te oefenen. Dit helpt de mondspieren te ontspannen en ondersteunt een goede kaakontwikkeling. Door deze gewoonte dagelijks toe te passen, voorkomt u dat uw baby afhankelijk wordt van het sabbelen. Ook verkleint u hiermee de kans op problemen met de stand van de tanden en kaken op latere leeftijd. 

Babytandjes poetsen met glazuur houdende tandpasta 

Het eerste tandje breekt meestal rond de 6 maanden door en is dan extra kwetsbaar voor gaatjes omdat het glazuur nog niet uitgehard is. Fluoride versterkt het glazuur en helpt gaatjes voorkomen. Poets daarom dagelijks met een babytandeborsteltje en een klein beetje fluoridehoudende tandpasta de tandjes.  

Uw baby laten wennen aan het tandenpoetsen 

Uw baby zal misschien met de tong de tandenborstel proberen weg te duwen, maar blijf de fluoridehoudende tandpasta gebruiken om het glazuur te beschermen en uw kind te laten wennen aan het poetsen. Als een tandenborstel niet prettig is, gebruik dan een wattenstaafje of een gaasje met tandpasta om de tandjes schoon te maken. 

Pijnverlichting bij het doorbreken van babytandjes 

Het doorbreken van tanden en kiezen kan gevoelig zijn voor baby’s. Een gekoelde bijtring of een bijtring met reliëf kan voor verlichting zorgen, omdat het de druk op het tandvlees verzacht. Leg de bijtring in de koelkast, maar nooit in de vriezer. Anders kan de bijtring te hard worden of aan de lippen vastplakken.  

Wat is zuigfles-cariës? 

Zuigfles-cariës is een specifieke vorm van tandbederf die kan ontstaan door langdurig en veelvuldig gebruik van een zuigfles. Op de tandjes van uw baby vormt zich tandplak, een wit-gelige laag die bacteriën bevat. Deze bacteriën zetten suikers uit voeding, zoals borstvoeding, flesvoeding of vruchtensap, om in zuren. Deze zuren veroorzaken een zuuraanval op het glazuur van de tanden, wat kan leiden tot cariës (gaatjes). 

Hoe ontstaat zuigfles-cariës? 

Tandjes hebben na het drinken tijd nodig om te herstellen van de zuuraanval. Zuigfles-cariës ontstaat vaak doordat baby’s een flesje met zoete drankjes, zoals vruchtensap of melk, krijgen in bed, de box of de wandelwagen. Het constante sabbelen op deze flesjes zorgt ervoor dat de tanden langdurig worden blootgesteld aan suikers en zuren. Hierdoor wordt het risico op gaatjes aanzienlijk groter. Meestal begint zuigfles-cariës bij de boventandjes, waar een witte rand langs het tandvlees zichtbaar wordt door ontkalking. 

Hoe kunt u zuigfles-cariës voorkomen? 

Om zuigfles-cariës te voorkomen, is het belangrijk het flesje alleen te gebruiken tijdens voedingen. Zorg dat uw baby het flesje direct leegdrinkt, zodat de tandjes niet onnodig lang worden blootgesteld aan suikers. Geef bij voorkeur water of melk en vermijd zoete drankjes. Poets de tanden van uw baby twee keer per dag met fluoridehoudende tandpasta om het glazuur te beschermen en tandplak te verwijderen. Door deze stappen te volgen, helpt u het gebit van uw baby gezond te houden en gaatjes te voorkomen. 

Hoe verloopt de gebitsvorming bij kinderen? 

De ontwikkeling van tanden en kiezen verloopt in verschillende fasen. Hieronder vindt u een overzicht van de momenten waarop tanden en kiezen doorkomen, wisselen en zich verder ontwikkelen. 

Eerste melktand: De eerste melktand van een baby komt meestal door rond de leeftijd van 6 maanden. Dit begint vaak met de onderfronttanden, die zich als eerste laten zien. 

Melktanden en kiezen: Het melkgebit is volledig ontwikkeld tussen de 24 en 30 maanden. Een compleet melkgebit bestaat uit 20 melktanden en -kiezen, die belangrijk zijn voor kauwen, spreken en de ontwikkeling van het blijvende gebit.  

Eerste melktand wisseling: Rond de leeftijd van 5 jaar begint het wisselen van de eerste tanden en kiezen. Over het algemeen worden eerst de onderfronttanden vervangen door blijvende tanden.  

Klaar met wisselen: Vanaf ongeveer 12 jaar is het wisselen meestal helemaal klaar. Tegen die tijd is het volwassen gebit bijna volledig ontwikkeld, bestaande uit 28 blijvende tanden en kiezen. 

Verstandskiezen: Tussen de leeftijd van 17 en 25 jaar groeien vaak de laatste vier verstandskiezen door. Bij sommige mensen blijven deze kiezen uit of is er onvoldoende ruimte, waardoor verwijdering nodig kan zijn. 

Een gezond gebit met Tandarts Morshedi 

Een goede mondverzorging en regelmatige controles bij de tandarts zijn belangrijk voor jong en oud. Zo blijft het melkgebit en het blijvende gebit altijd gezond. Een gezonde basis voor sterk gebit met Tandarts Morshedi. Wilt u meer weten over hoe u de mondgezondheid van uw kind optimaal kunt ondersteunen? Neem dan contact op met Tandarts Morshedi en laat u adviseren over de juiste zorg en preventie voor het gebit van uw kind. 

Ga terug naar het overzicht